Maaşla çalışarak 35 yaşında nasıl milyoner oldum röportaj serimizin 3. ve son bölümü ile karşınızdayız. Milyoner konuğumuz erken emeklilik ve finansal bağımsızlık konuları da dahil olmak üzere Tokat’ta sıradan biri olarak başlayıp milyoner olmaya uzanan yaşam öyküsünü samimi bir şekilde anlatmaya devam ediyor:
Yazı İçeriği
- Bazı yatırımlarımla para da kaybettim!
- Ev almak erken emeklilik planlarınızı bozar
- Herkes alıyor diye bir şeye yatırım yapmak çok riskli
- En iyi yatırım aracı hangisi oldu?
- Erken emeklilik ve finansal özgürlüğe giden yol
- Şükretmeyi unutmamak lazım!
- Warren Buffet olacağım diye yola çıkıp stres olmayın
- 7 adımda finansal özgürlük, erken emeklilik ve milyoner olmak
- Finansal özgürlük ve erken emeklilik için kitap önerileri, tavsiyeleri
Bazı yatırımlarımla para da kaybettim!
ParaIsleri.com: Harika yatırım tavsiyeleri veriyorsunuz aslında. Hani kötüydünüz?
Bay KaptanKazanç: Sonuçlar öyle demiyor ama! 🙂 Aslında şaka bir yana yaptığım her yatırım güllük gülüstanlık sonuçlanmadı. Kötü yatırımlar da yaptım.
Değil enflasyon kadar getiri sağlamak, para bile kaybettim! İsterseniz yaptığım yatırım hatalarını da anlatayım biraz. İnsanlar hep yaptığı iyi şeyleri anlatır. Ama haya bu. Hepimiz hata yapıyoruz. Belki benim kötü kararlarım, başkalarına iyi kararlar için ilham verir.
Mesela ben emlak piyasasını okuyamıyorum arkadaş. Kesinlikle beceremiyorum. Hayatımda beş kez ev aldım, bir tanesi oturmalık diğerleri yatırımlık. Ben evi aldıktan sonra konut fiyatları hiç artmadı. Hatta bazen düştü bile!
Bir de ev almak bizde hep harika bir yatırım gibi görünür. Ama başlı başına zor bir iş aslında. Düzgün kiracı bulmak, evin bakımı, vergisi falan derken uğraşmak lazım. Şimdiki aklım olsa hiç ev almazdım sanırım. Belki portföyde finansal olmayan bir yatırım olsun diye bir tane ev ya da arsa yatırımı alınabilir. Ama onu da piyasayı yakından takip edip iyi zamanda, iyi fiyata almak lazım.
Eskilerin dediği gibi para satarken değil alırken kazanılır.
Ev almak erken emeklilik planlarınızı bozar
Araştırmalar da gösteriyor ki eve para harcamak sizi erken emeklilik hayallerinizden uzaklaştırır. Ben mesela şu an kirada oturuyorum.
Bizim kültürümüzde ev hep en iyi yatırım olarak görülmüş. Niye? Çünkü şehirleşme oranı çok düşükmüş memlekette. Dedemizin babası, dedemiz, babamız ev alarak hep paralarını katlamış. Ama artık şehirleşme oranı bu kadar yüksekken uzun vadede evin müthiş bir yatırım aracı olması bence zor. Tabii ev yatırımı konusunda benim tavsiyelerimi ciddiye almamanız gerektiğini mevcut yatırımlarım anlatıyor!
Herkes alıyor diye bir şeye yatırım yapmak çok riskli
2010 – 15 dönem emlak açısından altın bir periyottu. Düşen mevduat faizleri ve stabil dolar bir yandan emlağı güçlü bir yatırım alternatifi haline getirirken, düşük seyreden konut kredi faiz oranları da oturmak için ev almak isteyenleri de çok cezbetti. Sonuçta talep patlaması fiyatları da uçurdu. Ben 2010 öncesindeki kötü tecrübelrim nedeniyle o dönem ev almadım. Her ev alayan parasını 3’e 5’e katlayınca, 2015 sonrasında dayanamadım aldım. O yatırım hala sürünüyor! 🙂
Elalem bir yatırım türüne koşarken, geride kaldım bir enayi ben miyim diye hissetmemek çok zor. Ama çevrenin gazına gelip yatırım yapmamak lazım dersini bir kere daha aldım yani. Tasarruf da disiplin çok önemliyse, yatırımda da soğukkanlı olmak bence.
Yani demem o ki diğer bir hatam, yatırımlarımın ilk yıllarında aceleci olmam oldu. Borsa düştü, hop hisseleri sat. Faizler yükseliyor haydi koş tahvilleri elinden çıkart. Zamanla yatırımlarıma daha soğukkanlı ve uzun vadeli bakmaya başladım. Anlık tepkiler, hele ki küçük yatırımcı için riskli ve tahripkâr oluyor sıklıkla. O anlık kararlar erken emeklilik hayallerinizi birer ikişer yıl ileriye atabilir, aman dikkat!
Herkes alırken sen sat, satarken al.
Çeşitliliğe az gitmek de yine bir diğer hatam… Ters korelasyonda yani biri artarken diğeri yükselen türde yatırım araçları ile bir portföy yaparak riski azaltmak lazım. Modern portföy teorisi aslında anlatmaya çalıştığım.
Keşke daha önce okuyup öğrenseymişim de daha erken zamanlarda uygulamaya başlasaymışım. Harry Markowitz 1950’lerde geliştirmiş bu teoriyi ama bence hala geçerli… Tabii bu da kişisel bir karar neticede. Risk iştahınız yüksekse daha farklı da hareket edebilirsiniz. Buradaki yorum ve tavsiyelerim benim kişisel hikâyemi anlatmak için sadece…
En iyi yatırım aracı hangisi oldu?
ParaIsleri.com: Peki en iyi yatırımınız neydi?
Bay KaptanKazanç: 2018’de dünya genelinde politik istikrarsızlık olduğunu düşünerek biraz altın ve gümüş almıştım. Oradan çok güzel bir getiri elde ettim. Bir de eskiden çok kullanırken sonra nedendir bilinmez unutup kullanmadığım Eurobond’lara bu ara diğer pek çok kişi gibi ben de daha çok yatırım yaptım. Uzun vadeli yatırım getirisi için Eurobond gibi tahvillerle tahvil merdiveni kurmak çok faydalı…
En iyi ya da ideal yatırıma ulaşmak bence insanı yoran bir hedef. Hiç buna kafa yormuyorum artık. Düzenli tasarruf yapıp, anladığım bildiğim yatırımlara para koyuyorum. Mesela ben gayrimenkul işinden anlamadığımı yaşayarak öğrendim! 😉 Artık takip bile etmiyorum ev, arsa piyasasını… Dediğim gibi benim ev yatırımlarım, batırım oldu. Beni erken emeklilik ve finansal bağımsızlık planlarımda geriye düşürdü.
Bir de her şeyi takip etmeye zaten insanoğlunun zamanı yetmez. Sadece ne yükseldi, alçaldı işi değil ki bu takip olayı. Sürekli okuyacaksın, gelişmeleri, yeni teknikleri, bakış açılarını bileceksin. Bu yüzden bence küçük yatırımcı ana trendleri yakalayabiliyorsa, gayet başarılı yatırımcı demektir.
ParaIsleri.com: Şu anki portföy dağılımınız nasıl?
Bay KaptanKazanç: 15% faizli enstrümanlardayım. Bunu değişen dinamiklere göre yatırım yapmak için likit güç olarak tutuyorum. Çoğu kişiye bu oran yüksek gelebilir. Ama bana kendimi daha “güvende” hissettiriyor. 30% Eurobond, 20% borsa, 20% altın ve gümüş, 10% özel sektör tahvillerinde ve yüzde 5 da bireysel emeklilikte. Yüzde 100 yaptı değil mi? 😉
Erken emeklilik ve finansal özgürlüğe giden yol
ParaIsleri.com: Yaptı yaptı, merak etmeyin. 😀 Finansal özgürlük nasıl kazanılır diyenlere başka ne önerirsiniz?
Bay KaptanKazanç: İster finansal özgürlüğün eşiğinde olun, isterseniz de bu işe bu yazıdan sonra başlayacak olun… Evet finansal bağımsızlık, erken emeklilik (fire) çok önemli.
Ama hiçbir yatırım, hiçbir finansal hedef ve hayal, mutluluğunuzdan önemli değil.
Çok klişe olacak ama sizin ve ailenizin huzurunu kaçıracak, gece yattığınızda uykunuzu bölecek şeye yatırım yapmayın. Finansal özgürlüğe, milyonerliğe giden yolun esasen tasarruftan geçtiğini de unutmayın.
Çok uzattım belki ama şunu da ekleyeyim sakıncası olmazsa. Evlenmek ve çocuk sahibi olmak sizi finansal özgürlüğünüzden uzaklaştırabilir. Özellikle mevcut özel okul paralarını düşünürseniz! Türk filmi tadında konuşmak istemiyorum ama mutlu, sizi seven ve destekleyen bir ailenin getirisini ölçecek yatırım göstergesi de yok.
Şükretmeyi unutmamak lazım!
ParaIsleri.com: Sona doğru yaklaşırken en önemli sorulardan birini sorayım. Milyoner oldunuz, hatta ilk milyonu devirip devamını da getirmişsiniz. Finansal bağımsızlığa kavuştunuz mu?
Bay KuruBaba: Henüz tam olarak değil! Artan ortalama ömürler ve okul ücretleri, finansal özgürlük, erken emeklilik hesaplarını etkiliyor. Daha garantili bir FIRE için yaklaşık bir beş yıla ihtiyacım var. Ama ceketi alıp çıkmam icap ederse, yarın çalışma hayatını bırakabilecek kadar da özgürüm çok şükür.
Şükredebilmeyi unutmamak lazım. Sahip olmadıklarımıza hedeflenirken, sahip olduklarımızın kıymetini unutmak kolay yapılacak bir yanlış…
Tek odalı bir gecekondumuz vardı. İki kardeş, iki de annemle babam. 4 kişi o minik evde yaşadık uzun süre. Banyosu yoktu, o derece küçük. Bunu duygu sömürü yapmak için anlatmıyorum. Ama şu an dubleks bir evde oturabildiğim için şükretmediğim tek bir gün yok. Ha şu da var. Biz o küçücük evde de mutlu bir aileyedik.
Warren Buffet olacağım diye yola çıkıp stres olmayın
ParaIsleri.com: Finansal bağımsızlık ve erken emeklilik konusunda hangi kaynakları, kitapları öneriyorsunuz?
Bay KaptanKazanç: Çok okumak diğer konularda olduğu gibi milyoner olma, finansal özgürlük için de faydalı tabii. Uzunca bir liste önerebilirim. Bu listeyi röportajın sonunda bulabilirsiniz.
Finansal özgürlük nasıl kazanılır, nasıl milyoner olunur konularında okumak, bilginizi geliştirmek, diğer tecrübelerden ders almak çok önemli. Ama burada bence insanların genellikle düştüğü bir yanılgı var. Bir kitap ya da bir insan size bunu nasıl yapabileceğiniz bire bir anlatamaz. Çünkü herkes farklı. Hepimizin farklı hayatları, beklentileri, gerçekleri var…
Finansal özgürlükle ilgili podcastler, kitaplar, bloglar, yazılar, ekşisözlük tavsiyeleri vs size daha akıllı yatırım yapmak ya da daha çok tasarruf yapmak konusunda ilham verebilir kuşkusuz. Ama bire bir oradaki her şeyi yapmak zorunda değilsiniz. Yapamazsınız da. O kaynaklar, kendi yolunuzu çizmek için size yol göstersinler. Ama aynı yolda yürümek zorunda değilsiniz.
Warren Buffet mesela çok popüler oldu Türkiye’de. Şimdi bakıyorum herkes Buffet şöyle demiş böyle yapmış diye yazıyor, konuşuyor… Tamam arkadaş sen onları da oku, ilham al. Ama adam Warren Buffet. Sahip olduğu ilişkiler, çevre, eriştiği bilgiler, imkânlar bambaşka. Senin, benim Warren Buffet olma ihtimalimiz, gerçekçi olalım sıfıra yakınsar.
Bu şuna benziyor, Micheal Jordan belgeseli izleyip ya da kitabı okuyup topu elime alıp sahaya koşuyorum. Ben de smaç basıcam Jordan gibi diye… Basamamm arkadaşım, o adam Air Jordan. Apayrı bir yetenek, bambaşka antrenman koşulları…
E işte bu Warren Buffet olayında da böyle… İdeal yatırım, her yatırımda en yüksek kârın peşinde koşmak. Bunu yapmak hem imkânsıza yakın, hem de insanı yoracak, mutsuz edecek bir yol diye düşünüyorum.
Yani demem o ki finansal bağımsızlık ve erken emeklilik için çok okumak güzel. Ama kendinizi unutmayın. Kendinizi iyi tanıyın, kendi yolunuzu çizin. Şimdi ben de burada kendi tecrübemi anlatıyorum. Bunların bir kısmı belki sizin için mantıklı şeyler değil. Benim doğrularım, sizin yanlışlarınız olabilir.
7 adımda finansal özgürlük, erken emeklilik ve milyoner olmak
ParaIsleri.com: Biraz popüler bir soruyla sonlandırsak… 7 adımda finansal özgürlük son zamanlarda çok popüler oldu. Sizin 7 adımınız ne olur finansal bağımsızlık için?
Bay KaptanKazanç: Tony Robbins’in 7 adımda finansal özgürlük kitabı ve söylemleri gerçekten çok popüler. Hmm, düşüneyim biraz… Benim erken emeklilik ve finansal bağımsızlık için 7 adımda önerilerim şöyle:
- İstek: Erken emeklilik ve finansal özgürlük için istek duymalısınız.
- Hedef: Kendinize finansal bağımsızlık hedefleri koyun.
- Kayıt & Takip: Hedefinizi, aylık gelir, gider ve yatırımlarınızı düzenli kaydetin. Bu kayıtlara zaman zaman göz atın, ne yapmışım nasıl gidiyor diye bakın.
- Tasarruf: Finansal özgürlüğe ulaşmak için tasarrufun altın anahtar olduğunu unutmayın. Para biriktirin ve ek gelir kaynakları yaratın.
- Paranız para kazansın: Tasarruflarınızı düzenli olarak yatırıma yönlendirin. Finansal özgürlük için yatırım yapın, bırakın paranız sizin için çalışsın!
- Uzun vadeci olun: Kısa vadeli, anlık ve kolay kazançlar peşined koşmayın. Finansal özgürlük bir maraton koşusu, 100 metre koşusu değil. Spekülatif kazançlar kulağa tatlı gelir ama bunları ciddiye almayın.
- Mutluluk: Finansal bağımsızlık yolculuğunda mutlu olun. Sizi mutsuz eden nedenler varsa bunları bulup, nasıl ortadan kaldıracağınızı düşünün. Tasarruf ederken hayatınızı perişan edip, mutsuz olmayın.
ParaIsleri.com: Bay KaptanKazanç, çok teşekkürler. Çok keyifli bir sohbet oldu.
Bay KaptanKazanç: Rica ederim. Herkese bol ve bereketli kazançlar diliyorum. Umarım milyonerlik dolayısıyla da erken emeklilik ve finansal özgürlük yolunda hızla ilerler. Son olarak, Yusuf Atılgan’ın çok sevdiğim Aylak Adam kitabında dediği gibi zengin değil paralı, tembel değil aylak olmak için paralı pullu erken emeklilik herkese lazım.
Finansal özgürlük ve erken emeklilik için kitap önerileri, tavsiyeleri
Bay KaptanKazanç milyonerlik yolunda okuduğu ve tavsiye ettiği kitapları aşağıda bulabilirsiniz. Kendisinin kitaplarla ilgili bir de notu var: “Kusura bakmayın, önereceğim kitapların bir kısmı İngilizce maalesef. Bunların Türkçe basımları benim bildiğim kadarıyla şu an bulunmuyor. Kitapların bir kısmı günlük hayata yönelik pratik tavsiyeler, öneriler içeriyor. Ama bir kısmı daha teorik. O teorik kitaplar da benim finansal bağımsızlık ve erken emeklilik konularında altyapımı oluşturmam konusunda çok faydalı oldu, bu nedenle paylaştım.”
Kitabın Adı | Yazar |
| Anna Quindlen |
| Benjamin Graham |
| Peter Bernstein |
| Alexander Green |
| Thomas Robert Malthus |
| Jack D. Schwager |
| Burton Malkiel |
| Mary Buffett |
| Milton & Rose Friedman |
| John Maynard Keynes |
| Paul Dolan |
| Epictetus |
| Friedrich Hayek |
| John Stuart Mill |
| Ray Dalio |
| William Danko |
| Nassim Nicholas Taleb |
| John Stuart Mill |
| Mark Skousen |
| Mark Spitznagel |
| William Bernstein |
| MJ DeMarco |
| Thomas J. Stanley |
| George Samuel Clason |
| Adam Smith |
| David Mandell |
| William Bernstein |
| Robert Kiyosaki |
2 Yorum. Yeni Yorum
Merhabalar, yazı dizinizi zevkle ve imrenerek okudum. Beyefendinin bahsettiği excel tablosunu ben her seferinde şuraya 10 tl buraya 20 tl şeklinde yapmaya çalıştım fakat devamlılığı olmadı. Rica etsek kendisinin tuttuğu excele benzer bir şablon paylaşabilir mi sizin aracılığınızla?
İlginiz ve güzel düşünceleriniz için çok teşekkür ederiz.
Bay KaptanKazanç’a ricanızı hemen ileteceğiz. Kendisinden olumlu dönüş alacağımızı düşünüyoruz. 🙂