Yeni başlayanlar için borsa

Borsa nasıl oynanır?

2022’de yatırım araçlarından sadece borsa ve ev, yatırımcısına enflasyonun üzerinde kazandırdı. Bu durumda da daha önce borsada oynamamış yüzbinlerce yeni küçük yatırımcı Borsa İstanbul’a akın etti. Ancak yeni borsa yatırımcıları, borsadaki ani düşüşler karşısında şaşkın. Deneyimli bir borsa yatırımcısının yeni başlayanlar için borsa tavsiyelerini senin için derledik:

Borsaya yeni başlayanlar için tavsiyeler

2023’ün ilk günlerinde borsada yaşanan sert düşüşler özellikle yeni borsa yatırımcılarını endişelendirdi. Borsada nasıl oynanır konusunda gelin bu konuda deneyimli bir isim olan  KişiselFinans‘ın tavsiyelerini dinleyelim:

Tecrübeli borsa yatırımcıları bu tarz düşüşlere ve yüksek oynaklığa alışkın. Hatta şu an yaşadıklarımız geçmişte yaşadıklarımıza göre çok hafif kalıyor. Fakat yeni yatırımcılar şaşkın, ne yapacaklarını bilemiyor.”

1) Borsada yatırım psikolojisi önemlidir

Uzun vadeli yatırımcılık ve piyasa psikolojisi, borsa yatırımı açısından çok önemli. Özellikle Twitter gibi sosyal medya mecralarında gördüğünüz çok takipçisi olan arkadaşların önemli bir kısmı 2008 Krizin’de piyasada değildi. %20 marjla mal veremeden, günlerce taban yemenin tadını, o zamanları yaşamayan bilemez.

Borsada yatırım yapıyorsan, psikolojik olarak bu tarz yükseliş ve düşüşlere hazır olmak gerekir.

2) Borsa sadece bugün değildir, büyük resmi görmeli

Benzer şekilde 2013-2020 arasında dolar bazlı sürekli düşen endeksi bilmeyen, 6 aylık yatay piyasada şikayetçi olur.

2013 yılındaki zirveden piyasaya giren yatırımcının $500’ı 7 yılda $125’a kadar düşüyor. 2020’de piyasaya giren yatırımcının ise $125’ı 1 yıldan kısa sürede $200 oluyor. 3 yıldan kısa sürede $300 gördü, şu an $250.

TL bazında da 2013 zirvesi olan 929 (eski 92.900) seviyesinden giren yatırımcı, aradan geçen 7 sene sonunda bir arpa boyu yol kat edememiş oluyor.

2020’de piyasaya giren yatırımcı ise 3 yıldan kısa sürede parasını 6’ya katladı.

Sence piyasaya 2020 sonrası girmiş birisi 2013-2020 gibi bir dönem daha gelirse, ne yapacaktır? 2020’den itibaren uzun bir yatay veya düşen trend yaşamadık. Hatta tam aksine 2022’de böyle dik açılı bir ralli yaşandı.

Dolayısıyla pandemi borsacılarının “satmadan zarar olmaz”, “uzun vadeli yatırımcıyız”, “şirketimize güveniyoruz” gibi söylemlerini çok iyi irdelemek lazım.

2020 sonrasında A hissesi de B hissesi de az veya çok yükseldi, genelde hissenin dinamiklerinden bağımsız olarak ralli döneminde hissede bekleyen para kazandı. “3 ayda %100 alsam yeter”, “eğitimimle ayda %20 kazanamayan gözüme gözükmesin” gibi söylemler normalleşti.

20 yıllık piyasa tecrübem var, ben bu zamana kadar böyle bir ralli görmedim desem yeterince açıklayıcı olur sanırım. Bunun düzeltmesi nasıl olacak diye düşünürken 2023’e girer girmez, cevabımızı kısmen aldık. Şimdiki soru: düşüş nereye kadar devam edecek?

Nereye kadar devam edeceğini bilemeyiz. 2013-2020 arasında bu piyasada olan yatırımcı bu tarz dönemleri tekrar kaldırabilir ama yükselişe bu kadar alışmış, ufak düzeltmelerde “öldük, bittik” moduna giren yatırımcı yıllarca süren bir düşen trendi gelirse ne yapacak?

3) Kendi tanı, buna göre borsada yatırım yap

İşte tam da bu yüzden; risk iştahınızı, Borsa İstanbul’daki paraya hangi vadede ne kadar ihtiyacınız olacağını, piyasa bilginizi ve en önemlisi de psikolojinizi ölçüp tartıp piyasaya öyle girmelisiniz.

Bunlardan herhangi birinde problem yaşayacak olursanız, dışarıdan cennet gözüken bu piyasada cehennemi yaşarsınız.

Gördüğünüz gibi bu piyasa, her zaman her gelene para dağıtılan bir yer değil. Bilinçsizce yapılan uzun vadeli yatırımın para kazandırdığı bir yer de değil.

Borsa yatırımında bilgi %20’yse, psikoloji %80’dir. Psikolojisini yönetemeyen, borsada parasını da yönetemez.

Borsa yatırımcısı profilleri

Borsa yatırımcısı nasıl olunur sorusunun yanıtı aslında hangi tür borsa yatırımcısı profilinin sana uygun olduğunu keşfetmekten geçiyor. Herkesin öncelikle kendine uygun yatırımcı tipini bulması gerekir.

Uzun vadeli borsa yatırımcısı, orta vadeli yatırımcı, kısa vadeli trader… Peki sen ne tür bir borsa yatırımcısısın? Kendine uygun borsa yatırım tipini bulup, akşam kafası rahat şekilde uyuyamayan küçük yatırımcı, elbet bir gün büyük hata yapar.

Uzun vadeli borsa yatırımcısı

Çelik gibi iradesi olmayan, borsadaki parasının yarıya düştüğünü gördükten sonra hiç bir şey olmamış gibi hayatına devam edemeyen, önemli olan şirketteki ortaklık payım diyerek düzenli hisse biriktirmeyen kimse “uzun vadeli yatırımcı” olamaz.

Orta vadeli borsa yatırımcısı

Şirketleri, sektörlerini, verileri iyi takip etmeyen, şirketlere aşık olup satamayan orta vadeli yatırımcı olamaz.

Kısa vadeli borsa yatırımcısı

Borsaya yeni girenler en merak ettiği sorulardan biri; borsada al sat yaparak para kazanmak mümkün mü? Evet, ama bu herkes için doğru borsa yatırımı değil.

Dinamik hareket edemeyen, hızlı karar alamayan, zarara katlanamayan, kısa vadeli borsa yatırımcısı (trader) olamaz.,

Sen bunlardan hangisisin? Önce buna karar ver, sonra da ona göre borsa yatırımını yap.

KişiselFinans‘ın bu harika değerlendirmesi borsa nasıl oynanır nasıl başlanır ya da borsa oynamak riskli mi diye soranlar için kulağa küpe olacak cinsten borsa tavsiyeleri. Kendisine, bu kıymetli bilgilere burada yer vermek için izin vermesi sebebiyle bir kez daha canı gönülden teşekkür ediyoruz.

Yeni başlayanlar için borsa konusunda aşağıdaki yazılarımızı da tavsiye ediyoruz:

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Fill out this field
Fill out this field
Lütfen geçerli bir e-posta adresi yazın.
You need to agree with the terms to proceed